نصب دوربین های مدار بسته اخلاق عمومی را ضعیف می کند

این روزها دوباره بحث نصب دوربین‌های مداربسته در مدارس در محافل عمومی مطرح شده است در چند سال گذشته و به ویژه از زمانی که بحث هوشمندسازی مدارس به میان آمده، همواره بحث نصب دوربین‌های مداربسته یکی از مهم‌ترین و جنجالی‌ترین مباحث مطرح شده در نظام آموزشی ایران بوده است

این روزها دوباره بحث نصب دوربین‌های مداربسته در مدارس در محافل عمومی مطرح شده است. در چند سال گذشته و به ویژه از زمانی که بحث هوشمندسازی مدارس به میان آمده، همواره بحث نصب دوربین‌های مداربسته یکی از مهم‌ترین و جنجالی‌ترین مباحث مطرح شده در نظام آموزشی ایران بوده است.

وی در بخش دیگری می‌افزاید:

آنچه مسلم است، کودکان و نوجوانان به مدرسه می‌آیند تا در یک فضای مبادله‌ای شفاف و به دور از هر گونه ریا و دروغی همکاری و همیاری و مشارکت را فرا گیرند. حال اگر دانش‌آموزی بداند که رفتارهای او در زیره ذره‌بین نگاه مسئولان و مربیان مدرسه قرار دارد چگونه می‌تواند خود واقعی‌اش را نشان دهد؟

ناظری معتقد است: مدرسه مکانی است که کودکان یاد می‌گیرند که ضمن استقلال هویتی و شخصیتی باید به دیگران اعتماد کنند. حال اگر دانش‌آموزان بدانند که هر روز و هر لحظه توسط مسئولان چک و کنترل می‌شوند هرگز خود واقعی‌شان را بروز نخواهند داد.

این عضو هیات علمی دانشگاه می‌افزاید: نکته مهم دیگر اینکه نصب دوربین‌های مداربسته می‌تواند باعث تربیت افرادی شود که لایه لایه و چند شخصیتی هستند مثلا بچه‌ها یاد می‌گیرند که در مدرسه به معلم‌ها و دانش‌آموزان دیگر دروغ بگویند و به گونه‌ای رفتار کنند که با حقیقت فاصله دارد. ضمن اینکه در چنین شرایطی پدر و مادرها نیز نقش پررنگی در چند شخصیتی شدن کودکانشان دارند. به عنوان مثال آنها از روی ترس به بچه‌هایشان توصیه می‌کنند که از بیان اینکه در خانه ماهواره دارند و به تماشای برنامه‌های ماهواره‌ای می‌نشینند، بپرهیزند.

به اعتقاد ناظری، در واقع نصب دوربین‌ها اگر با ملاحظات اخلاقی و انسانی همراه نباشد، می‌تواند باعث بروز شکاف میان فضای مدرسه و خانه شود. ضمن اینکه تربیت افراد چند شخصیتی جامعه را به سمت تضعیف پایه‌های اقتصادی پیش خواهد برد.

وی در ادامه می‌گوید: در مباحث توسعه تاکید می‌شود که پایه شکل‌گیری توسعه، انسان‌های توسعه یافته هستند و پایه رشد انسان‌ها ایجاد اعتماد متقابل اجتماعی میان آن‌هاست. حال با نصب دوربین‌ها در مدارس سئوال این است که آیا سلامت ارتباط متقابل اجتماعی افراد حفظ خواهد شد؟ وقتی نسل جوان نتواند به همکلاسی خود اعتماد کند چگونه می‌تواند در آینده با دیگران معاملات اقتصادی انجام دهد. اگر آمار چک‌های برگشتی و ورشکستگی اقتصادی در ایران در طول یک دهه اخیر افزایش یافته است به این دلیل است که اعتماد به عنوان یکی از پایه‌های سرمایه اجتماعی در مدارس تضعیف شده و عملا برای آن کار سامان‌مندی انجام نشده است.

ناظری اظهار می‌کند: فوکویاما متخصص سرمایه اجتماعی معتقد است که اعتماد، انتظاری است که از درون اجتماع برمی‌خیزد، اجتماعی که در آن صداقت و رفتار و روحیه همکاری و تعاون مبتنی بر هنجارهای مشترک عمومی شکل گرفته باشد. لذا بر طبق این گفتار ما نیز به شهروندانی برای توسعه داریم که از درون خودرا با قواعد و قوانین جامعه همراه و همساز می‌سازند. نصب دوربین‌های مداربسته آن‌ هم در تمام فضاهایی که عرصه خصوصی محسوب می‌شود، به اصول وجدان اخلاقی در جامعه پایان می‌دهد.

وی تاکید می‌کند: شاید بشود این گونه عنوان کرد که اگر ما بخواهیم به امنیت بچه‌ها توجه کنیم، صرفا می‌توان دوربین‌ها را در مکان‌های عمومی‌تر به عنوان مثال در درهای ورودی و راه‌پله‌ها و غیره نصب کرد. آن هم بر این اساس که در این فضاها می‌شود مراقبت بهتری از دانش‌آموزان انجام داد، اما وقتی دوربین وارد کلاس‌ها، سایت‌های کامپیوتری، آزمایشگاه‌ها و غیره شود یعنی هیچ عرصه خصوصی برای دانش‌آموز یا معلم وجود ندارد.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در ادامه این یادداشت آورده است: باید در نظر داشت که در دین اسلام نیز تاکید بر اعتماد به مردم شده است و مرتبا می‌شنویم که در روایات به اینکه در احوال یکدیگر تجسس نکنید و خداوند بر اعمال و رفتار شما ناظر است، تاکید می‌شود؛ لذا نصب دوربین مداربسته باعث تقویت کنترل از بالا به پایین می‌شود و در چنین شرایطی هیچ فردی نمی‌تواند فعالیت یا کارهایی را که علاقه‌مند است، به راحتی انجام دهد. در حالی که در تعاریف مدارس مدرن تاکید می‌شود که مدرسه مکان آموزشی است که بچه‌ها را برای زندگی بهتر و مبتنی بر ارزش‌های انسانی باید تربیت کرد.

ناظری می افزاید: باید در مدارس به تفاوت‌ها احترام گذاشت و به خلاقیت و هوش ارتباطی کودکان و نوجوانان بها داد. نصب دوربین به معنای ارزیابی سطحی دانش‌آموز یا معلم که باعث افت تحصیلی و پایین آمدن بازده آموزشی خواهد شد. از یاد نبریم که مدارس باید دانش‌آموزان را با روحیه انتقادی و نقدپذیری تربیت کنند. حال سئوال این است که با نصب دوربین، فرهنگ نقد و نقادی امکان‌پذیر است؟ لذا توصیه می‌شود با توجه به اینکه باید از تکنولوژی به بهترین شیوه در راستای رشد فکری، فرهنگی جامعه قدم برداشت باید در نظر داشت که اثرات روانی وجود این دوربین‌ها باعث ایجاد فاصله میان دانش‌آموزان با مربیان آموزشی، پایین آمدن سطح یادگیری دانش‌آموزان، حذف عرصه خصوصی و ضعف اخلاقیات در جامعه خواهد شد. پس باید در این خصوص تجدیدنظر جدی در نظام برنامه‌ریزی کشور انجام داد.

وی در پایان این یادداشت توصیه می‌کند، اگر مدیران یک مدرسه قصد نصب دوربین را دارند این موضوع را با والدین و خود بچه‌ها مطرح کرده تا در صورت پذیرش آنها این کار انجام شود. در غیر این صورت و با وجود عدم رضایت مصرف‌کنندگان فضای آموزشی، نتیجه بسیار ناگوار خواهد بود.